ARTE KOMUNITARIOA

CARACTERÍSTICAS DEL ARTE COMUNITARIO:
- Abordaje de los problemas de una determinada comunidad o grupo social mediante una actividad participativa y creativa.
- Canalización t catálisis de la expresión de dicho grupo social así como la artificación del trabajo colectivo.
- Consecuente disolución de la frontera entre el arte elevado y arte popular.
- Ampliación del alcance de la reivindicación concreta.
- En última instancia, "empoderamiento de la comunidad, dotación de habilidades para gestionar sus conflictos aprovechando sus capacidades", proporcionándole, en el curso de la participación, "métodos o herramientas de trabajo efectivas que puedan ser continuadas por el propio colectivo".

CARRASCOSA, A.: "DIA-TEKHNE: Diálogos a través del arte", Gernika Gogoratuz, 2010.

IKUS KULTURA (3)

“Frente a la cultura visual no hay receptores ni lectores, sino constructores e intérpretes, ya que el sujeto que se enfrenta a la obra no es pasivo ni independiente, sino que interactúa con ella en función de sus propias experiencias” (MARIN, 2002).

“El universo visual y estético en el que estamos inmersos, adquiere un papel fundamental como conformador de identidades, no sólo por su onmipresencia, sino por su fuerte poder persuasivo: se asocia a prácticas culturales (…), se vincula a las experiencias del placer (…) y se relaciona con formas de socialización (…), pero además, el universo visual enseña a mirar y a mirarse y ayuda a construir representaciones sobre sí mismos y sobre el mundo” (HERNANDEZ, 2002).

LAN ETA IKERKUNTZA PROIEKTUAK

 Gaiaren aurkezpena ikusteko... klikatu:
LAN ETA IKERKUNTZA PROIEKTUAK

HERNANDEZ, F. / VENTURA, M.: “Curriculuma lan proiektuen bidez nola antolatu”, EHUko Argitalpen Zerbitzua, 2010

DEWEY, J.: “My pedagogical creed” (1897)

 “Creo que la educación es un proceso de vida, y no una preparación para ella.

Creo que la escuela debe de representar la vida actual – una vida tan real y vital para el   niño como la que vive en su casa, en su barrio o en el parque de juegos.

Creo que  la educación que no se produce a través de las formas de la vida, o a través de formas que no merecen vivirse en sí mismas, es siempre un pobre sustituto de la auténtica realidad y tiende a paralizar y a ahogar”. 

KAPROW, A.: “La educación del des-artista”, Ediciones Ardora, Madrid, 2007

FREEDMAN, K: “Enseñar la cultura visual”, Octaedro, 2006 

“La nueva perspectiva sobre la Educación Artística supone concebir el currículo como un proceso creativo  y un espacio conceptual en el que los estudiantes desarrollan sus ideas con la ayuda de los educadores, quienes no actúan meramente como guías sino como compañeros críticos.”

STOP MOTION

Elkarlanean, animazioak egiten ikasten...

OLABIDE IKASTOLA / DBH3 + DBH4
Gehiago ikusteko: IKASLEEN ANIMAZIOAK (bilduma osoa)

 

 
La Escuela Expandida (ZEMOS98)
Dokumental osoa ikusteko... klikatu HEMEN

HEZKUNTZA ETA ZINEMA

HANA MAKHMALBAF “Buda explotó por vergüenza” (2007)

LIBURU INTERESGARRI BATZUK

ACASO, M.: "El lenguaje visual", Paidós,. Barcelona, 2006. 

ACASO, M.: "La educación artística no son manualidades", Catarata, Madrid, 2009.  
AGIRRE, I.: “Teorías y prácticas en educación artística”, Universidad Pública de Navarra, 2000.

ARNHEIM, R.: “Arte y percepción visual”, Alianza Editorial, Madrid, 1983.
BARRAGÁN, J. M./ HERNANDEZ, F./ LOPEZ BARGADOS, A.: “Encuentros del arte con la antropología, la psicología y la pedagogía”,Angle Editorial, Barcelona, 1997.

BARRAGAN, J.M./ FIGUERAS, E.: “Los proyectos de trabajo en educación visual y plástica”, Guias Praxis para el profesorado de la ESO, 1999.
BAUMAN, Z.: "Los retos de la educación en la modernidad líquida", Gedisa, Barcelona, 2007.

BERGER, J.: “Modos de ver”, Ed. GG, Barcelona, 1974. 
BREA, J.L.: "Estudios visuales. La epistemología de la visualidad en la era de la globalización", Akal, Madrid, 2005. 
CARRASCOSA, A.: "DIA-TEKHNE: Diálogos a través del arte", Gernika Gogoratuz, 2010.
CHALMERS, F.: "Arte, educación y diversidad cultural", Paidós, Barcelona, 2003.

CLARK, R.: “Art education: Issues in postmodernist pedagogy”, National art Education Association, 1996

DEWEY, J.: “Experience and education”, MacMillan, New York, 1963
DEWEY, J.: "El arte como experiencia", Paidós, Barcelona, 2008.

EFLAND, A.: "Arte y cognición. La integración de las artes visuales en el curriculum", Octaedro, Barcelona, 2004

EFLAND, A.: "Una historia de la educación del arte", Paidós, Barcelona, 2002.

EFLAND, A./ FREEDMAN, K./ STUHR, P.: “La educación en el arte postmoderno”, Paidós, Barcelona, 2003.

EISNER, E.W.: “Educar la visión artística”, Paidós, Barcelona, 1995.
FREIRE, P.: "La pedagogía del oprimido", Siglo XXI, Madrid, 2007.
FREEDMAN, K.: "Enseñar cultura visual", Octaedro, Barcelona, 2006.
GALEANO, E.: "Patas arriba. La escuela del mundo al revés", Siglo XXI, Madrid, 1999. 

GARDNER, H.: “Educación artística y desarrollo humano", Paidós, Barcelona, 1994.
GIROUX, H.A.: “Los profesores como intelectuales”, Paidós, Barcelona, 1990. 

HARGREAVES, D.: “Infancia y educación artística”, MEC-Morata, Madrid, 1991.

HERNANDEZ, F.: “Educación y cultura visual, Octaedro, Barcelona, 2000.

HERNANDEZ, F.: “Espigadoras de la cultura visual”, Octaedro, 2007

HERNANDEZ, F.: “Para enseñar no basta con saber la asignatura”, Paidós, 1993.

HERNANDEZ, F. / VENTURA, M.:“La organización del currículum y
proyectos de trabajo” , Grao, Barcelona, 1988.

HERNANDEZ, F./ JODAR, A./ MARIN, R.: “¿Qué es la educación artística?”, Sendai, Barcelona, 1991. 
KAPROW, A.: “La educación del des-artista”, Ediciones Ardora, Madrid, 2007

LOWENFELD, V.: “El niño y su arte”, Kapelusz, Buenos Aires, 1973.

LOWENFELD, V.: “Desarrollo de la capacidad creadora”. Kapelusz, Buenos Aires, 1972.

PIAGET, J.: “La formación del símbolo en el niño. Imitación, juego y sueño. Imagen y representación”, Fondo de Cultura Económica, Mexico, 1973.

PIAGET, J.: “La representación del mundo en el niño”, Morata, Madrid, 1984.

PORCHER, L.: “La educación estética. Lujo o necesidad”, Kapelusz, Buenos Aires, 1975.

READ, H.: “La educación por el arte”, Paidós, Barcelona, 1991.

STERN, A.: “Del dibujo infantil a la semiología de la expresión”, Carena editors s.l., Valencia, 2008.

TORRES, J.: "El curriculum oculto", Morata, Madrid, 1995.

VIGOTSKY, L.S.: “La imaginación y el arte en la infancia”, Akal, Madrid, 1982.

La Educación Prohibida

 

“La educación necesita tanto de formación técnica, científica y profesional como de sueños y utopía”.  (Paolo Freire)

IKUS-KULTURA (2)

IKUSMENAREN INGURUKO KULTURAREN IRAKASKUNTZA

"Gaurko ikusmenaren kultura oso erakargarria suertatzen da. Egungo teknologiek oso estetika sofistikatua  erreproduzitzeko ahalmena dute, eta oso hedatuak daude. Garai guztietako irudigileak errealitatea erreproduziteko ahalmena garatu nahian jardun badira ere, egun, helburu hori, era batean behintzat, gaindituta dagoela dirudi. Konputerizazioak ahalbidetu du Baudrillardek hiper-errealitatea deitu duen hori, hau da, errepresentazioaren forma handiagoak, liluragarriagoak, bizkorragoak, benetakoak baino benetakoagoak diren formak, alegia (...).

(...)  Ikusmenaren kulturaren hezitzeak adierazpen sozio-kulturalarentzat eta pertsonalarentzat forum bat eskaintzen du, emozionala eta kognitiboaren arteko lotura estimulatzen du eta asperra ere uxatu egiten du, bizitzak bizitzea merezi duela esaten digun indarra sentiarazten baitigu. Mende berri honetan, Arte Hezkuntzak ikusmenaren kulturaren indarra ikusarazi eta hori zein eratan erabil daitekeen ulertzen lagundu beharko lioke ikasleari".
 
KERRY FREEDMAN
HIk Hasi, 50. zb/ 2000ko uztaila

IKUS-KULTURA (1)

"Irudi guztien esanahi guztiak: Plastikatik kultura bisualera eta haratago"

Kultura bisualak (Hernandez, 2000) ikuspegi posmodernoen hainbat ideia bere egiten ditu: kultur-artekotasuna, feminismoa, ekologia, zibergunea, ikuskizuna. Eta ondorioz, hainbat termino nagusi berdefinitu eta berrizendatzen ditu:
- Errepresentapenez edo artefakto bisualez hitz egiten da, artelanez baino.
- Artelanek curriculumean duten funtzioa ez da murrizten, disolbatu egiten da. Uste baita balio estetikoek ez zatzaizkiola objektu jakin batzuei atxiki, aitzitik, balio estetikoek kultura jakin batzuei atxiki zaizkie. Balio estetikoak, hobe esanda, zenbait kulturaren barruko talde espezializatuek dituzten irizpide hertsiak direla esan genezake.
- Kultura kontzeptua edozein gizarte-talderen eguneroko esperientziatik gertu dagoen zentzu sozioantropologikoan erabiltzen da, gaur egungoena zein aurrekoena.
- Irudikapenak eta ikusizko tresnak interpretatu egin behar dira. Horretarako, irudien mugetan gatibu dauden formazko analisietatik haratago jo behar dugu, ekoizteko eta hartzeko testuinguruetatik haratago. Horrela, ikasleen eguneroko bizitzaren gain eragin zuzena duten elementu kultural gisa ikusi ahal izango ditugu (...).
  (...) Kultura bisualari esker, ikasleentzako erakargarrien eta liluragarrien diren artefakto bisualak hauta ditzakegu: panpinak, bideojokoak, web-orriak, parke tematikoak, janari azkarreko jatetxeak, telesailak, pegatinak eta arropa (...)

RICARDO MARIN VIADEL. Cuadernos de pedagogía, 312. zb
2002ko apirila.

MARRAZKI LIBREA, BENETAN LIBREA?

"Naturaltasuna eta askatasunaren izenean, haurrak konbentzio grafiko eta estereotipatuen putzu sakonenean murgiltzera bultzatzen ditugu. (...) Ondo dago marrazkigintzak gure eskola sistemak eskaintzen duen aisialdian mantentzea, baina derrigorrezko zeregintzat jo beharko dugu gaurko egoerari buelta ematea eta marrazkigintza (Arte Hezkuntza orokorrean) benetan ezagutza alor bat bilakatzea. Edozein errealitate paperezko bi dimentsiotan jartzeak arazo grafiko batzuk konpontzea eskatzen du eta gure betebeharra izan beharko du arazo hauei aurre egin eta haurrari behar duen laguntza eskaintzea. Marrazkigintzak arazoen konponketan arduratzen den beste edozein jardueraren antzeko betebeharrak ditu eta besteen kasuetan gerta daitekeen bezala, arazoen irtenbide bilatze honek ez luke derrigorrez ekimen aspergarria izan behar"
IMANOL AGUIRRE (Hik Hasi, 17. zb./ 1997ko apirila)

ADIERAZPEN PLASTIKOA: ESKULANETATIK HARATAGO

 (...) Normalean eskolan dauden baldintzek ez dute espresioa ahalbidetzen; hezitzaileak programa bat ezartzen du eta adin bereko haurrek horri jarraitu behar diote. Horrek ez du pertsona desberdinak egoteko aukerarik ematen eta ez da espresiorik bideratzen. Eskolan dauden baldintzen ondorioz, espresioa ezinezkoa da; soilik hezitzaileak boterea erabiltzen ez duenean, besteen lana laguntzen duenean agertzen da (...).
JOSEMI CASTRO (Aisia biziz, 5. alea / 2005eko udazkena) 

  ARNO STERN (bideoa):  "Le Closlieu et le Jeu de peindre"



 Gehiago jakiteko:   
AISIA BIZIZ aldizkaria (5. alea)
"ADIERAZPEN PLASTIKOA: ESKULANETATIK HARATAGO" monografikoa

Web orri batzuk:
Diraya tailerrak: Talleres de expresión y educación creadora
ARNO STERN 

ARTE HEZKUNTZARI SO

Aitortu beharra dago, artearen mundua zein arte diziplinak beraiek nahiko konplexuak direla egitura, antolamendu eta praktiketan, eta arte hezkuntza ez da gutxiagorako. Baina arteak hezkuntzarekin egin duen ezkontza, edota, gaur egun txiki-txikitatik pertsona batek artearekin duen harremana eta bilakaera nolakoak dira? Nola ulertzen dugu arte hezkuntza egun eta nola irakasten da? Nork du artea irakasteko eskumena? Zein testuingurutan irakasten da artea eta zerk baldintzatuta? Galdera horiek guztiek erantzun ugari dituzte, baina jende askok bizi duen artearekiko deskonexioa (edo interes falta) kontuan hartzen badugu, hezkuntzak baduela zeresanik pentsaraztera bultza gaitzake.

(...) Argi dago faktore ugari daudela tarteko baina, ba al dira arte hezitzaile espezializatuak Haur Hezkuntzan? (...) Zertarako egiten dugu artea? zertarako balio du arteak? Eta nola erabiltzen dugu artea? (...)

AIORA KINTANA / Isuri kolektiboa
"Arte Hezkuntzari so: bidelagun ahulak, bidaiaren hasieran" 

Mugalari / GARA, 2010-09-10

ZEHAR LERROAK (7)

MARTXOAK 8!!!

RODCHENKO "Lily Brik" (1924)

DE-KONSTRUKZIOAK

Arkitektura berrien eskutik...

 

BILDUMA: Adibide batzuk 
GEHIAGO JAKITEKO : "Deconstrutextos"

We don´t need no education...

ARTE HEZKUNTZA vs. ESKULANAK

MARIA ACASO: "La educación artística no son manualidades. Nuevas prácticas en la enseñanza de las artes y la cultura visual", Catarata, Madrid, 2009.
Liburu osoa irakurtzeko...Klikatu HEMEN
http://mariaacaso.blogspot.com/


"La pedagogía no se da en la escuela, sino en todos los emplazamientos culturales"
(McLaren, 1997)

MARGA IÑIGUEZ (Hik Hasi, 104)

PENTSAMENDU DIBERGENTEA

(...) Sortze bidean jartzeko, lau eremutan sartu behar da.
Bata da “ezikastea eta askatzea”. Ideiek iraungipen data dute, eta badira ezikasi behar diren jokabideak ere (nahiz eta agian, aurrerago berriz ere hartu behar izan). Ezagutza edo jokabide gisa atzean gelditu zaizuna askatu egin behar da: ezin dugu gure eskoletan oraindik atomoa banaezina dela esaten segi, edo zientzian dena dela “kausa-efektua”. Usteldu dena askatu egin behar da hutsuneak izateko, berriari leku egiteko, norberaren originaltasunarentzat espazioak izateko. Beste igarobide bat ziurgabetasuna da, zalantzaren ziurtasuna. Galderak egin ezean, ez dago aurrera egiterik. Greziar filosofo baten esanetan, bere buruari galderarik egiten ez dion pertsona hilik dago bizitzan. Beste igarobide bat hanka sartzeak dira, eta horiei bi modutan egin geniezaieke aurre: soinean zama moduan hartuz, eta blokeatu egingo gaitu horrek, edota aurkikuntza berrietara garamatzan giltza moduan hartuz. Zientzia eta teknologia ere ate berriak zabaldu dituzten okerrez beteta daude. Laugarren igarobidea eraldaketak dira. Unibertsoan dena aldatzen da, harriek ere barne mugimendua dute. Ezin gara kukutu, “kieto” jarri, esanez: “Gauzak halaxe dira, hala izan direlako beti” (...).
 (...)Edisonek, bonbilla lortzeko, 990 aldiz egin zuen porrot. Galdetu omen zioten: “Eta horrek ez zintuen nekatu?”, eta berak erantzun: “Ez, zoragarria da! Badakizkit bonbilla bat ez egiteko 990 modu” (...).

(...) Ebaluazioetan, erantzun zuzenak bi edo hiru behintzat izatea, eta ez bakarra. Ikasleari hainbat aukera ikusten laguntzeko moduko frogak jarri behar dira, eta ez “a ala b” gisako froga objektibo horiek, subliminalki ematen duten mezua hauxe baita: gauza guztiak zuriak ala beltzak dira. Gisa honetako galderak ere egin daitezke: “Idatzi 30 egoera, non erantzuna beti 5 den”, ikasleak planteatu behar izateko zer esan nahi duen 5-ek. Edo jolas hipotetikoak egin, esaterako “zer gertatuko litzateke… lurrik ez balego” edo “inoiz ez balu euririk egingo”. Alegia, pentsatzen irakatsi, baina arlo guztietan eta etengabe.


Gehiago jakiteko: ARTIKULU OSOA

MARGA IÑIGUEZ (Hik Hasi, 104)
Filosofoa, pedagogoa eta sormenean aditua